Türkiye, ABD’nin yaptırım kararından nasıl etkilenecek ve tepkimiz ne olacak? Ä°ÅŸte yanıtı

ABD, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulama kararı aldı. Bu geliÅŸmenin ardından DışiÅŸleri Bakanlığı, Washington Yönetimi’ne çok sert tepki gösterdi. Yaptırımların hedefindeki Savunma Sanayii BaÅŸkanı Ä°smail Demir, CNN Türk’te yayınlanan Tarafsız Bölge programına özel açıklamalarda bulundu. Demir, yaptırımların Türkiye’yi etkilemeyeceÄŸini vurguladı. Skandal kararın ardından ABD DışiÅŸleri Bakanı Mike Pompeo, ‘Türkiye’yi bir an önce ABD ile koordinasyon içinde S-400 sorununu çözmeye davet ediyorum’ mesajı yayınladı. Öte yandan Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov da ABD’nin aldığı kararı ‘uluslararası hukuka karşı kibirli tutum’ olarak nitelendirdi. YAPTIRIMLAR NELERÄ° ETKÄ°LEYECEK? CNN TÃœRK muhabiri Ahmet TürkeÅŸ canlı yayında bu bilgileri aktardı:’Yaptırımların hedefinde özellikle savunma sanayii var. Hangi projelerin yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceÄŸi merak ediliyor. Türk Hava Kuvvetleri’nin vurucu gücü uçaklar, özellikle de F-16’lar. Binlerce parça ve alt sistemden oluÅŸan bu uçakların yaptırımdan etkilenip etkilenmeyeceÄŸi merak ediliyor. ABD tarafından üretilen, alt sistemleri ve mühimmatları da ABD tarafından üretilen veya satışlarında alt sistemlerin ABD iznine muhtaç olan bu sistemlerle ilgili çok önemli baÅŸlıklar var. Ama bu uçaklarla bir kısıtlama ya da sorun yaÅŸanması gündemde deÄŸil. Modernizasyon projeleri, alım projeleri, yedek parça alımı gibi sözleÅŸmeler daha önceden yapıldı. Ancak yaptırımların önceki sözleÅŸmeleri kapsamadığını hatırlatalım.Åžuna da vurgu yapmakta fayda var; TSK hem NATO kapsamında dünyanın farklı noktalarında görev yapıyor hem de sınır ötesi harekâtları gerçekleÅŸtiriyor. ABD’den alacağı savunma adımlarını bu operasyonda gözeterek oldukça fazla stok yaptığı belirtiliyor. CNN TÃœRK muhabiri Ahmet TürkeÅŸ ‘MODERNÄ°ZASYON VE ALIM KONULARINDA SIKINTI YAÅžANMASI MUHTEMEL’ Savunma kaynakları ÅŸu bilgiyi de paylaÅŸtı; TSK’daki stok bilgisi, yazılımlarla yerine getiriliyor ve hesaplamalar yapılıyor. Hangi ürün, hangi sistem azalıyor, hangi üründe ne kadar alım yapılırsa kaç yıl sıkıntı yaÅŸanması engellenir gibi sorulara yanıt aranıyor. TSK envanterinde özellikle savaÅŸ uçakları için yeterli malzemenin birkaç yıl olduÄŸu belirtiliyor. Bundan sonraki modernizasyon ve alım konularında sıkıntı yaÅŸanması muhtemel.Ä°nsansız Hava Araçları da gündemde. Ä°HA’lara yönelik yaptırımlarla ilgili de Savunma kaynakları, buna iliÅŸkin de ‘Zaten birkaç yıldır yaptırım tehdidi var. Suriye’deki sınır ötesi harekatlardan sonra Ä°HA’ların motorlarına ve görüntüleme sistemlerine yönelik yaptırımlar uygulandı. Buna iliÅŸkin de yerli çözümler üretiliyor’ ifadeleri kullanıldı. Özellikle ASELSAN’ın Ä°HA’lar için görüntüleme sistemleri ve motor sistemleri bu kapsamda yerli çözümler arasında. ATAK HELÄ°KOPTERLERÄ° OLUMSUZ ETKÄ°LENEBÄ°LÄ°R Olumsuz etkilenmesi en muhtemel projelerin başında ATAK helikopteri geliyor. TUSAÅž tarafından yerli-milli olarak üretilen ATAK helikopterin, 30 adetinin Pakistan’a satılması yönünde anlaÅŸmalar imzalanmıştı. Ancak ABD’nin birkaç yıldır motor ihracat lisansı izni vermediÄŸi için bu satışın gerçekleÅŸmediÄŸini görüyoruz. Önümüzdeki süreçte bu izinlerin alınmasının daha da zorlaÅŸması muhtemel diyebiliriz. TUSAÅž da ayrıca milli muharip uçak geliÅŸtirme projesi de devam ediyor. Türkiye’nin ilk jet uçağı olması planlanan HÃœR JET konusunda da bazı sıkıntılar yaÅŸanması muhtemel.Bunların yanı sıra Türkiye’de pek çok kamu ve özel firmaları var. ASELSAN, TUSAÅž, HAVELSAN bunlardan birkaçı. Bu firmaların dünya ülkeleriyle ve dev firmalarla anlaÅŸmaları var. TUSAÅž’ın Skykorski gibi özel bir firmayla yürüttüğü anlaÅŸmaları var ancak bu anlaÅŸmaların hiçbirinin bu yaptırımlardan etkilenmeyeceÄŸi görülüyor. YAPTIRIMLAR DENÄ°ZLERDEKÄ° SAVUNMA PROJELERÄ°NÄ° ETKÄ°LER MÄ°? Türkiye milli savaÅŸ gemilerini üretip ihraç ediyor. Bunlara iliÅŸkin silah, mühimmat ve bazı alt parçaların idamesinde sıkıntılar çıkabilir. Stokların da bu konuda yeterli olabileceÄŸi belirtiliyor.Türkiye’den ABD’ye gidecek personelin eÄŸitimleri sıkıntı yaÅŸayacak mı? Bu soru da yanıt arıyor. Savunma Sanayii BaÅŸkanı Ä°smail Demir de açıklama yaptı ve ‘Türkiye’nin NATO ortağı olduÄŸu ve sahada operasyon görevlerini yerine getirdiÄŸi’ belirtiliyor. PEKÄ° TÃœRKÄ°YE NE YAPACAK? Bir diÄŸer konu da ÅŸu, Türkiye bundan sonra ne yapacak, nasıl tepki verecek? Savunma kaynaklarından edindiÄŸimiz bilgiye göre, Türkiye üzerine düşen sorumlulukları yerine getirecek ve masayı iÅŸaret edecek. Ayrıca Savunma Sanayii BaÅŸkanlığı’nın ABD ile sözleÅŸmeler, projeler yapamaması konusunda, farklı kurum ve alt kuruluÅŸlarla imza atılması gibi bir seçenek gündeme gelebilir.’

Bir önceki yazımız olan Son Dakika! Meclis'teki 4 siyasi partiden ortak bildiri: ABD'nin yaptırım kararını reddediyoruz başlıklı makalemizde Amerika Birleşik Devletleri, Ekonomi ve Rusya hakkında bilgiler verilmektedir.